Patiënt en Voeding ondertekent ‘Green Deal’ van VWS

Op woensdag 10 oktober 2018 ondertekende Platform Patiënt en Voeding in het Radboud UMC te Nijmegen de ‘Green Deal’ van het ministerie van VWS. Patiënt en Voeding deed dit samen met nog 132 andere organisaties in de zorg en met Minister Bruins van VWS. Binnen de GreenDeal gaat Platform Patiënt en Voeding zich richten op Voeding in de Zorg.

Met de Green Deal ‘Duurzame zorg voor een gezonde toekomst’ hebben al deze partijen uit de zorg, overheid en bedrijfsleven afspraken gemaakt om de zorg in Nederland duurzamer te maken. Inzet is het terugdringen van CO2-uitstoot, zuiniger gebruik van grondstoffen, minder medicijnresten in het water en een gezonde leefomgeving voor patiënt, cliënt en zorgmedewerkers. Het initiatief voor deze Green Deal Zorg komt van de brancheorganisaties vanuit de curatieve zorg, ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg en hun individuele leden.

Green Deal Voeding in de Zorg

Samen met de netwerkorganisaties Eten + Welzijn en Dutch Cuisine, heeft Patiënt en Voeding er de afgelopen maanden voor gepleit om in de ‘Green Deal’ ook een paragraaf over het belang van voeding in deze aanpak op te nemen. Dat  is gelukt.

Samen vinden  deze drie partijen dat een gezonde leefomgeving binnen de zorg niet kan zonder een integraal duurzaam voedsel- en voedingsbeleid. Dit vereist bedrijfsvoering in de zorg die zich niet alleen richt op kostenbeheersing en voedselveiligheid, maar ook op het ambacht, productie en herkomst, sociale en gezondheidsaspecten en de bewustwording van de invloed van voeding op de mens en zorgbehandelingen. Alleen integraal beleid dat zich richt op alle afzonderlijke onderdelen is duurzaam en daarmee succesvol.

De oogst van eten

De kern is dat eten weer gezien wordt als de oogst van een ecologische, sociale en economische investering en dat eten van grote invloed is op het herstel van patiënt en cliënt en een grote bijdrage kan leveren bij het invullen van positieve gezondheid, waaronder voorkomen van eenzaamheid. De lineaire voedselketen moet plaatsmaken voor een circulaire voedselketting, waarbij consument en producent weer met elkaar communiceren en zich verantwoordelijk voor elkaar en de impact (foodprint, verpakking, voedselverspilling, etc.) voelen.

Daarbij is de grote ‘sociale kwestie’ van nu het pleidooi om jongere generaties zonder tabak, zonder problematisch alcoholgebruik en met minder zout, vet en suiker op te laten groeien en oudere generaties leren hiermee te minderen.  Op die manier kunnen we voor de toekomst de groei en de kosten van door leefstijl veroorzaakte ziekten en de sociaal-economische gezondheidskloof  geleidelijk verminderen. Met beleid op ondervoeding kunnen we ook nog aanzienlijke financiële en welzijnsgevolgen terugdringen.

Voorbeelden van wat goede voeding doet

Minister Bruins van VWS ging in zijn inleiding op de ondertekening in op het belang van voeding. Hij noemde daarbij het voorbeeld hoe jonge mensen met kanker (aya4net.nl) de keuken van het Radboud UMC een andere manier van voeding in de ziekenhuiskeuken voor elkaar hebben gekregen. Zij krijgen nu vaker de gelegenheid om eten te bestellen op tijden die hen uitkomen Daarnaast hebbende maaltijden  door de medewerking van foodforcare.nl een hogere op de behoefte van de patiënt afgestemde voedingswaarde. Ook een Amerikaanse gastspreker Gary Cohen (noharm.org) gaf inspirerende voorbeelden hoe voeding de gezondheidssituatie van patiënten kan verbeteren.

Contactmomenten

Aan die bewustwording over voeding kunnen zorgorganisaties en gemeenten bijdragen door in eigen huis te beginnen. Zij bereiken juist de groepen die al te maken hebben met de gevolgen van leefstijlziekten en zouden daarom extra bereid moeten zijn hieraan een bijdrage te leveren. De momenten waarop we als mens in contact komen met zorg (geboorte, zwangerschap, (chronisch) ziekte, ouderdom, etc.) zijn namelijk fases waar de bereidheid en urgentie om het voedingspatroon te wijzigen aanwezig is. Bovendien zijn dat momenten waar de relatie (en potentie) tussen gezondheid en voeding zichtbaar kan worden gemaakt. Daarom richten we ons binnen de ‘Green deal’ specifiek op deze contactmomenten.

“Vergroot het aanbod aan kennis en beschikbaarheid van gezond, duurzaam eten binnen de zorg”

Dat is het centrale doel dat de 3 initiatiefnemers Stichting Eten + Welzijn, Dutch Cuisine en Patiënt en Voeding zich hebben gesteld voor het onderdeel “Voeding in de Zorg” binnen de Green Deal. Zij geloven dat er binnen de zorg voldoende kansen zijn om impact te creëren. De afgelopen periode zijn er allerlei zogeheten good practices op diverse thema’s geïnitieerd: voorkomen van ondervoeding en bestrijden overgewicht, eiwittransitie, korte ketens, voeding als medicijn, dysfagie (slikproblemen), vitaliteit en voedingspatronen, smaakoplossingen en beleving, etc. Ook businesscases bewijzen dat investeren in ‘ondervoeding’ en ‘voedingsgerichte aanpak als onderdeel van erkende behandel- en preventiestrategie’ zichzelf terugverdient, zowel in financiële waarde als in welzijnswaarde uitgedrukt.  De komende maanden wordt een concrete aanpak en financiering uitgewerkt.

De drie initiatiefnemers zijn inhoudelijk en qua netwerken zeer complementair: nieuwe cateringconcepten en gastvrijheid in de zorg (Eten+Welzijn), betere receptuur en kookkunsten op basis van écht voedsel en veel groenten (Dutch Cuisine, download hier de principes), dit alles te ontwikkelen op basis van de vragen, kennis en  wensen die patiënten daarover hebben (Patient & Voeding).

Eten + Welzijn, Dutch Cuisine en Patiënt en Voeding zullen hun bijdrage aan deze ‘Green deal’ op Europees niveau toelichten tijdens de jaarlijkse ‘Optimal Nutritional Care for All’ conferentie, die op 12 en 13 november 2018 zal plaatsvinden in Sintra, Portugal.